Smeerkaas. Je hebt het vast wel eens van het product gehoord of gebruikt het zelf. Het is makkelijk om op je brood te smeren en is in vergelijking met ‘gewone’ kaas lang houdbaar. Ondanks deze voordelen blijft de vraag natuurlijk nog bestaan of smeerkaas nu gezond is en welke soorten smeerkaas dan gezond zijn. Na het lezen van dit artikel weet jij het antwoord op deze vraag.
Loop je vaak rond met de vraag “welke producten kan ik het beste kiezen in de supermarkt” of wil jij weten wanneer iets te veel of te weinig suikers, zout vet en/of vezels bevat? Bekijk dan eens het e-book “Help, hoe lees ik een etiket?!”
Samenstelling
De naam ‘smeerkaas’ zegt het al. Het is een smeltkaassoort die smeerbaar is en een groter vochtgehalte dan ‘gewone’ kaas heeft. Hierdoor bevatten deze producten minder vet, maar ook minder eiwit, B-vitamines en vitamines A en D in vergelijking met ‘gewone’ kaas. Een vergelijking ter verduidelijking: Volvette kaas bevat ongeveer 23% eiwit en 28% vet. Volvette smeerkaas bevat 19% eiwit en 21% vet. Afhankelijk van de vetsamenstelling vind je de bekende aanduiding terug op de verpakking: 60+, 50+, 48+ en ga zo nog maar even door.
Disclaimer
Voedselproducten zijn niet per definitie ‘gezond’ of ‘ongezond’. Dit heeft onder andere te maken met hoeveelheid en frequentie. Plaats specifieke voedingsmiddelen daarom altijd in de juiste context – in dit geval jouw volledige eetpatroon. Wel kun je iets zeggen over in hoeverre een product een gezonde- of minder gezonde keuze is. Producten die meer gezondheidswinst opleveren dan een andere variant uit diezelfde productgroep, beschouw ik als een gezonde keuze.
Vergelijking
Calorieën
Als we kijken naar het aantal calorieën van de verschillende soorten smeerkaas, zien we vooral een groot verschil tussen de naturel- en de 20+-varianten. Zo bevat de AH Smeerkaas naturel maar liefst 120 calorieën meer dan de 20+-variant. Tussen de naturelvarianten van de verschillende merken zit een minder groot verschil in het aantal calorieën. Hetzelfde geldt voor de 20+-varianten van de verschillende merken.
Vet
Bij vet kunnen we eigenlijk hetzelfde concluderen als bij de calorieën. Wat betreft de naturelvarianten van de verschillende merken zit er geen groot verschil in het aantal vetten. Alle merken zitten tussen de 21 gram en 18,5 gram vet per 100 gram, met de AH Smeerkaas naturel als koploper. Wat betreft de verzadigde vetten is er ook geen groot verschil tussen de naturelvarianten. Alle merken zitten tussen de 14 gram en 12,4 gram vet per 100 gram. Als we echter naar de verschillen tussen de naturel- en 20+-varianten kijken zien we wel grote verschillen. Deze 20+-varianten bevatten namelijk 7 gram vet waarvan 4,5 gram verzadigd vet per 100 gram.
Koolhydraten en suikers
Wat betreft de koolhydraten geldt voor alle merken, inclusief de 20+-varianten, dat het aantal koolhydraten gelijk is aan het aantal suikers per 100 gram. Wat vooral opvalt is het aantal koolhydraten en suikers van de La Vache Qui Rit Kaas. Deze smeerkaas bevat maar liefst 6,5 gram koolhydraten en suikers per 100 gram in tegenstelling tot zijn opvolger AH Smeerkaas naturel met 2,5 gram per 100 gram. Hiertegenover staat de Old Amsterdam Crème met maar 0,1 gram koolhydraten en suikers.
Eiwitten
Wat misschien al is opgevallen is het aantal gram eiwit in de 20+-varianten. Deze zijn namelijk bij beide merken hoger dan de naturelvarianten. Zo bevat AH Smeerkaas 20+ naturel 3 gram meer eiwit dan de naturelvariant. Zowel de 20+-variant van AH als Milner bevat 17 gram eiwit per 100 gram. La Vache Qui Rit bevat de minste eiwitten van het rijtje, namelijk 11,5 gram per 100 gram.
Zout
Wat betreft de hoeveelheid zout wint de AH Smeerkaas naturel het van de andere merken met een hoeveelheid van 2,6 gram zout per 100 gram. De verschillen met de andere merken zijn echter niet groot, La Vache Qui Rit bevat 1,8 gram zout per 100 gram. De andere merken zitten tussen deze twee in wat betreft de hoeveelheid zout.
Ingrediënten
- AH Smeerkaas naturel: melk, water, boter, weipoeder, smeltzout (natriumcitraat [E331], difosfaat [E450], polyfosfaat [E452]), mageremelkpoeder, zout, zuursel, stremsel, kleurstof (caroteen [E160a]).
- AH Smeerkaas 20+ naturel: melk, water, smeltzout (natriumcitraat [E331], difosfaat [E450], polyfosfaat [E452]), weipoeder, melkeiwit, zout, mageremelkpoeder, zuursel, stremsel, kleurstof (riboflavine [E101], caroteen [E160a]).
- ERU Goudkuipje naturel smeerkaas: kaas (MELK), water, boter (MELK), MELKeiwitten, weipoeder (MELK), smeltzouten (E452, E339, E451), zout.
- Milner Slankie smeerkaas naturel 20+ Kaas (MELK), water, smeltzouten (E452, E451, E450, E340, E331), MELKEIWIT, weipoeder (MELK), magere MELKPOEDER, kleurstof (E101).
- La Vache Qui Rit Kaas: gerehydrateerde magere MELK, kazen, BOTER, smeltzouten: natriumpolyfosfaten, calciumfosfaten, citroenzuur en natriumdifosfaten,MELKeiwitten.
- Old Amsterdam Crème: 55% kaas {MELK, zout, zuursel (MELK), stremsel}, kleurstoffen (E160a,E160b), conserveermiddel (E251), water, boter (MELK), smeltzouten (E339, E452), natuurlijk aroma, zout.
Wanneer we naar de ingrediënten kijken is er wellicht één zaak dat er meteen uitspringt: de E-nummers. Smeerkazen bevatten relatief veel E-nummers. Deze E-nummer worden als extra hulpstof aan het voedingsmiddel toegevoegd waardoor het product een betere smaak of kleur krijgt en langer houdbaar is. E-nummers komen ook van nature in producten voor en zijn dus niet altijd allemaal kunstmatig toegevoegd. De laatste jaren zijn E-nummer vaak in opspraak geweest omdat ze eventueel schadelijk voor de gezondheid zouden kunnen zijn. Deze uitspraken zijn echter vaak gebaseerd op onjuiste conclusies en onzorgvuldige onderzoeken. Daarnaast worden E-nummers niet zomaar aan producten toegevoegd, hier komt namelijk een heel traject bij kijken. Een E-nummer is een garantie dat de stof is goedgekeurd door de Europese autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA). Dit houdt in dat deze gecontroleerd en veilig is bevonden.
Conclusie
Smeerkaas bevat relatief veel (verzadigd) vet. ‘Gewone’ kaas bevat relatief ook veel (verzadig) vet, maar ook eiwit en vitamines die belangrijk zijn voor ons lichaam. Ook bevat smeerkaas relatief veel zout en E-nummers. Ondanks het feit dat E-nummers niet schadelijk voor de gezondheid zijn, bevatten ze geen voedingsstoffen en heeft ons lichaam ze dus eigenlijk niet nodig. Dit laatste geldt echter ook voor veel ‘gewone’ kaas.
Het Voedingscentrum raadt ons aan om liever ‘gewone’ kaas te eten in plaats van smeerkaas. Toch kan af en toe een boterham, cracker of toastje met smeerkaas geen kwaad en kun je zelfs gezond eten met dit product in je voedingspatroon. Hiervoor geldt net zoals bij ‘gewone’ kaas dat er ‘gezondere’ en ‘minder gezonde’ keuzes bestaan. Op basis van de producten die in dit artikel zijn genoemd zijn de gezondste keuzes wat betreft smeerkaas voornamelijk ‘Milner Slankie smeerkaas naturel 20+’ en ‘AH Smeerkaas 20+ naturel’. Deze 20+-varianten bevatten minder (verzadigd) vet, relatief weinig suikers en veel eiwit in vergelijking met de andere varianten.
Met dit artikel hoop ik jullie weer geïnspireerd en gemotiveerd te hebben om bewuste, gezondere keuzes te maken in de supermarkt. Vergeet niet dat wat ik zeg per se ‘goed’ of ‘fout’ is, ik laat graag zien dat er verschillen zijn en geef op basis van mijn kennis een advies. Het allerbelangrijkste advies dat ik je kan geven, is nog altijd: geniet!
Heb je veel aan dit artikel gehad? Dan is het e-book “help, hoe lees ik een etiket?!” echt iets voor jou. Hier leer ik je stap voor stap etiketten lezen, zodat jij voortaan zonder twijfel in de supermarkt staat en je zeker weet dat je gezonde keuzes maakt. Door middel van de richtlijnen wordt etiketten lezen een eitje! Een echte investering in je gezondheid.
Dit artikel is geschreven door:
Roos van de Langenberg
Student Voeding en Diëtetiek
